W jakich branżach pracuje najwięcej Ukraińców?

W ciągu ostatnich kilku lat liczba cudzoziemców pracujących w Polsce znacznie wzrosła – obecnie spotyka się ich w niemal każdym sektorze gospodarki, choć proporcje są bardzo nierówne. Nadal są to najczęściej pracownicy niewykwalifikowani. Coraz większy odsetek deklaruje jednak chęć pozostania w Polsce na dłużej, a co za tym idzie, interesuje ich zwiększanie swoich możliwości zarobkowych poprzez naukę i szkolenia. Z ponad dwóch milionów cudzoziemców pracujących w Polsce (dane GUS z 2019) milion trzysta tysięcy to tytułowi Ukraińcy, którym poświęcony jest ten artykuł.

W dużej mierze są to prace fizyczne i tymczasowe

Wedle danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2019 roku, na których bazujemy, tworząc niniejszy wpis, około 3/4 pracowników z Ukrainy pracowało fizycznie. Wynika to po pierwsze z dużego zapotrzebowania, po drugie ze stosunkowo niskich wymagań – nie potrzeba tu specjalnego wykształcenia i wystarcza tylko podstawowa znajomość języka.

To przede wszystkim branża budowlana, w której działa około 300 000 Ukraińców. Coraz częściej są wśród nich majstrzy i brygadziści, których obecność umożliwia podjęcie podstawowych prac osobom zupełnie nieumiejącym mówić po polsku. Niemal trzykrotnie mniej osób jest zatrudnionych w rolnictwie, przy czym trzeba uwzględnić sezonowość prac. 90 000 Ukraińców działa w hotelarstwie i gastronomii, a 70 000 w produkcji i przemyśle, przede wszystkim na podstawowych stanowiskach. Nieco mniej jest związanych z logistyką, zarówno jako kierowcy i kurierzy, jak i pracownicy magazynowi. Biorąc pod uwagę te liczby, nie dziwi paraliż kluczowych sektorów gospodarki po masowym odpływie Ukraińców związanym z pandemią. Zwyczajnie nie ma kto ich zastąpić, a przynajmniej nie w krótkim czasie.

Warto wspomnieć też specjalistów

O ile wyżej wymienieni pracownicy dość często zmieniają miejsca zatrudnienia, to wykfalifikowani Ukraińcy zazwyczaj są związani przez dłuższy czas z jednym (lub kilkoma na raz) pracodawcą. Widać to przede wszystkim w sektorze medycznym, gdzie zatrudnienie znalazło około 9000 osób zza wschodniej granicy, głównie lekarzy, pielęgniarek oraz techników medycznych. Biorąc pod uwagę specyfikę tej branży, można śmiało zakładać, że większość z tych osób pracuje na więcej niż jeden etat. Niewiele mniej Ukraińców pracuje w sektorze IT. Duża część z nich prowadzi własną działalność gospodarczą.

Pandemia zachwiała rynkiem pracy

W ciągu zaledwie dwóch miesięcy do ojczystego kraju wróciło około 200 000 Ukraińców. Jednak wszystko wskazuje na to, że sytuacja zaraz się unormuje. Ukraińcy dość szybko zaczynają wracać do Polski i szacuje się, że do końca roku ich liczba wróci do tej sprzed pandemii.

Co przyciąga Ukraińców do Polski?

Przede wszystkim pieniądze i możliwość pracy w ogóle. Ukraina zmaga się z bezrobociem sięgającym 10%. Jednocześnie w Polsce zarobki są pięcio-sześciokrotnie większe. To wystarcza, by nie tylko godnie żyć, ale i znaczną część pensji wysłać rodzinie w ojczyźnie – takie przelewy odpowiadają za kilkanaście procent rocznego PKB Ukrainy! Jednocześnie Polska jest najbliższym Ukrainie krajem Unii, można tu bez problemu dojechać samochodem lub autobusem, przewieźć większą ilość bagażu, a przede wszystkim szybko i tanio odwiedzić rodzinę. Współpraca gospodarcza między krajami ułatwia legalne podjęcie pracy. Dodatkowym atutem jest pokrewieństwo kulturowe, stosunkowo podobny język i diaspora gotowa pomóc w pierwszych krokach i adaptacji.

Możemy spodziewać się dalszego wzrostu liczby Ukraińców w Polsce

To poniekąd samonapędzający się mechanizm – rynek pracy przystosowuje się do zwiększającej się liczby Ukraińców poprzez publikowanie ogłoszeń po rosyjsku i ukraińsku, mniejsze wymagania językowe, a także pojawianie się firm takich jak Qlevel, które pomagają w znalezieniu pracy jeszcze przed wyjazdem oraz zalegalizowaniu pobytu. To zachęca kolejne osoby do emigracji zarobkowej. Jednocześnie mniejsze wymagania Ukraińców w porównaniu do Polaków powodują, że ci coraz częściej wybierają analogiczną drogę na zachód. Można jednak sądzić, że w ciągu kilku lat znajdziemy się w stanie równowagi między zapotrzebowaniem rynku i ilością pracowników szukających zatrudnienia.

_____

Ostatnie wpisy